ठंडा बढ़वार साथ एकटा सुरजापुरी घोरेर चौखटोत दस्तक दिछे भक्का, पीठो आर कुछू प्रवासी भई ला! गांवोंर जेला प्रवासी ठंड प्रदेशोत काम करछे वार तने ठंडार इला तीन-चार महीना काम करना बहुत मुश्किल होए जाछे। ओयलात ना चाहते हुए भी उसाक अपना घोर, अपना गांव ओसुवा हछे। एक तो काम बंद ऊपर से तीन-चार महीना बोठारीत साल भर कमाल पैसा प्रदेशोत बोठे खाना-पीना, घोर भाड़ात के आर खर्चा करे। घोर ओसना एक तरह से उसार एकटा मजबूरन फ़ैसला हछे।
खैर… घोर ओसे भी ओरा बोठे नी रोहछे। कभी तुड़ी लगाछे ते कभी आलू, कभी लाफा साग ते कभी कोबी, कभी ढसढसिया बैगन ते कभी हरा-हरा मटर। अपना बाड़ीर या खेतेर काम लात जाए लागे जाछे। लेकिन जार घोरोत दुई टाइम खाबार पोर आफत हछे उसाक दिहाड़ी करवाए हछे। “गरीबेर तने बले किसेर ठंडा!”
ऊदिना जब उर्मिलार माँ बकरी लाक मार खान खिलाए घोर जाछिल तब बुधोर माँक कोहछिले “मईर बा टेरेनोत बोठे गए, परसू दिना बिहाने घोर ओसबे।”
उर्मिलार माँर चेहरार चमक देखे बुझाल जाछिले जे वाएं कतेक खुश छे। खुशी होना तो लाज़मी छे घोरेर एकटा अच्छा औरत, जब वार घोरवला अगर वार आर वार छुआ लार लिकिन प्रदेश से लौटे घोर ओसछे तो इड़ा वार तने सबसे खुशीरे बात हछे। लेकिन जेला औरतोक बस लाली-लीबिस्टिक आर आजकालेर नया खेलौना (मोबाइल) से मतलब हछे वार तने ते इड़ा एकटा टेंशनेर बात छे। घोरेर खनियार प्रदेश से लौटे घोर ओसले उसार घोरेर काम ला बढ़े जाछे, टेम-टेमोत खाना बनुआ हछे। गांवोंर सखी-सहेली लार संगे बहार कार काम जेलात एक घंटा लागछे उलात दुई घंटा लगाए घोर ओसछे, उला बंद हए जाछे। ते इड़ा भला कोई अच्छा लगवार बात छे!
उर्मिलार माँर मुखे वार घोरवलार ओसवार बात टा सुने बुधोर माँर चेहरा ड़ा झिमले गेल। एक टा गहरा सांस ले वाँ बोलील… “बुधोर बाओ ओसवा चाहछिल लेकिन नी ओसबे!”
उर्मिलार माँ एखुदी सोचे बोलील… “क्याँ फेर!
बुधोर माँ मुख खान नीचान करे आस्ते से बोलील “ओसवा चाहछिल गई, लेकिन मुई ए मना करनू। पोर साल हमसार मई बुधोक बिल्हुआ हबे। ठंडा खान अभी तीन-चार महीना रोहबे तीन-चार महीना बोठारी रोहले बेटी राक केमन करे बिल्हाम!”
उर्मिलार माँक इड़ा बात से कोई फरक नी पोरील। क्याँ कि परसू दिना वार घोरवला ओसछे। वाक भक्कार गुंडा ला कुटूवा हबे। बुच्चूर खेत से दस-पंद्रो रा पुआलेर आटी मांगे अनुआ हबे। डोक से कालो माटी आने घोर-दुवार ला बनिहा करे नेपुवा हबे।
एकझनकार खुशी! एकझनकार उदासी!
एकझनकार मोनोत उत्साह आर एकझनकार मोनोत हजार टा दरद!
जेछीन इड़ा ठंडात उर्मिलार माँ अपना घोरवला आर अपना छुआ-पुआ लार संगे गदगद पुआलेर बिसनात आधा पेटी भात खाए सूतबे, तब वाक सुकूनेर नींद ओसबे। ओएछीन बुधोर माँ हर रात अपना जवान बेटीर शादीर ख्यालोत डूबे, अपना घोरवलार बारे सोचे- जे ईखान ठंडात वाएं ठीक से सूतवा पाछे ना नी। काल घोरोत चौल, दाल, साग- सब्जी कैसे हबे, इला चिंतात सारा रात आंखों-आंख बिताए दिबे !!!!
मिली कुमारी ✍️ (किशनगंज, बिहार)